اصطلاح «قلب» در ادبیات عرب در علم لغت، صرف، بیان و بدیع متفاوت است. شرح و تفاوت این اصطلاحات را در پژوهش ذیل دریافت کنید و لذّت ببرید.
دریافت متن پژوهش
حجم: 190 کیلوبایت
لطفاً در قسمت نظرات خرابی لینک را گزارش دهید!
أخبرنا عن رابط لا یعمل رجاءً
واژه «هُدنا» در آیه شریفه "وَ اکْتُبْ لَنا فی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَیْک# (اعراف، 156) که اگر از ریشه «هَدَی یَهدِی» باشد؛ یعنی «هدایت شدیم» و اگر از ریشه «هَادَ یَهُودُ» باشد، به معنای «بازگشتیم، توبه کردیم، سکون و آرامش یافتیم.» خواهد بود. بر این اساس، این آیه به دو گونه ترجمه و تفسیر شده است؛ بعضی مفسّران و مترجمان آن را به معنای هدایت گرفته[1] و گفتهاند که این، سخنی است که موسی, از زبان قوم خود میگوید؛ زیرا آن بزرگوار گناهکار نبود تا بخواهد توبه کند[2] و در مقابل برخی به معنای بازگشت و توبه دانستهاند.[3]
راههای تشخیص حروف اصلی از زائد به تفصیل عبارتند از: وزن، اشتقاق، غلبه زیادت، عدم نظیر و تصریح اهل لغت.
شرح و توضیح این راهها را از اینجا دریافت کنید.
لطفاً در قسمت نظرات خرابی لینک را گزارش دهید!
أخبرنا عن رابط لا یعمل رجاءً!
کتب
1. الاشتقاق، ابن درید ازدی، تحقیق عبدالسلام هارون، قاهره، 1958.
2. الاشتقاق، ابی بکر بن سراج، تحقیق محمّد صالح تکریتی، بغداد، 1973.
3. اشتقاق الأسماء، أصمعی، تحقیق رمضان عبد التوّاب، قاهره، 1980.
بحث اشتقاق در سایر زبانها به چشم نمیخورد:
در زمینه اشتقاق یا عدم اشتقاق کلمات در زبان عربی سه نظریه وجود دارد:
نظریه اوّل (مشهور): اکثر نحویان بزرگ، مانند سیبویه، خلیل، اصمعی، اخفش و ... قائلند برخی کلمات مشتق و برخی دیگر غیر مشتق هستند.
نظریه دوّم: برخی زبانشناسان ادّعا کردهاند تمامی کلمات مشتق هستند.
نظریه سوّم: برخی دیگر معتقدند هیچ کلمهای مشتق نیست و همه کلمات اصل هستند.
[1]. ناهید مشّاعی، "درآمدی بر اشتقاق در زبان عربی"، مجلّه دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه تربیت معلّم)، پاییز و زمستان 1379، شماره 30 و 31 ص 147.
لطفاً در قسمت نظرات خرابی لینک را گزارش دهید!
أخبرنا عن رابط لا یعمل رجاءً!
مشتق در علوم حوزوی دارای دو اصطلاح است: اشتقاق ادبی و اشتقاق اصولی.[1]
اشتقاق اصولی را برای اوّلین بار در پایه چهارم، مقدّمه کتاب الموجز فی أصول الفقه، فرا خواهید گرفت؛ آنچه در اینجا محلّ بحث است، اشتقاق ادبی است. لازم به ذکر است که این نوع اشتقاق به نوبه خود بر چهار قسم است: اشتقاق صغیر، کبیر، اکبر و کُبّار.عنوان «کلمه» در زبان عربی ضبطها و قرائتهای متنوّعی به شرح ذیل دارد:
الکَلِمَةُ به فتح کاف و کسر لام (لغت فصیح و اهل حجاز و قرآن کریم هم به همین لغت نازل شده است.)
الکِلْمَةُ به کسر کاف و سکون لام (لغت قبیله بنی تمیم)
الکَلْمَةُ به فتح کاف و سکون لام (جوهری بدون نسبت دادن به قبیلهای آن را ذکر کرده است)[1]
ابن مالک درباره کلمه و اقسام آن چنین سروده است:
|
کَلامُنا لَـفْظٌ مُفـیدٌ کَاستـَقِم |
وَ اسْمٌ وَ فِعْلٌ ثُمَّ حَرْفٌ الکَلِمْ |
|
وَاحِـدُهُ کَـلِمَةٌ وَ القَوْلُ عَمّْ |
وَ کِـلْمَةٌ بِهـا کَلامٌ قَدْ یُـؤَمْ |
[1]. أزهری، محمّد بن أحمد، تهذیب اللغة؛ ج10؛ ص147: «الکِلْمَةُ: لُغَةٌ تَمِیمِیّةٌ، و الکلِمةُ: لُغة حِجَازیَّة»؛ جوهری، اسماعیل بن حمّاد، الصحاح؛ ج5؛ ص2023: «و تمیمٌ تقول: هى کِلْمَةٌ بکسر الکاف. و حکى الفرّاء فیها ثلاث لغات: کَلِمَةٌ، و کِلْمَةٌ، و کَلْمَةٌ، مثل کَبِدٍ و کِبْدٍ و کَبْدٍ، و وَرَقٍ و وِرْقٍ و وَرْقٍ.»
لطفاً در قسمت نظرات خرابی لینک را گزارش دهید!
أخبرنا عن رابط لا یعمل رجاءً!
تعریف حرف
«حرف کلمهای است که معنای آن مستقل نیست، بلکه وابسته به کلمه یا کلماتی دیگر است، مانند: «ال» در الرّجُل و «هَلْ» در هَلْ زیدٌ قائم.»[1]
مشهور علمای ادبیّات «اسم فعل» را نوعی اسم میدانند، نه قسمی چهارم برای کلمه؛ محقّق عبّاس حسن در این باره مینویسد:
«أمّا اسم الفعل الّذی اعتبره بعض النّحاة قسماً رابعاً، فالتحقیق أنّه داخل فی الإسم.»[2]
سیوطی در شرح الفیه ابن مالک، حصر کلمه در سه قسم را به واسطه استقراء و ارشاد امیرالمؤمنین, میداند:
«(و اسمٌ و فعلٌ ثمّ حرفٌ) هی (الکلم) الّتی یتألّف منها الکلام لا غیرها، کما دلّ علیه الاستقراء و ذکره الإمام علیّ بن أبی طالب رضی الله عنه المبتکر لهذا الفنّ.»[3]
[1]. این نظریه به کوفیّون نسبت داده شده است.رک: الاستاذ راجی الأسمر، المعجم المفصّل فی علم الصرف، مراجعه: إمیل بدیع یعقوب، ص 349: «تقسم اللفظة إلی ثلاثة أقسام: اسم و فعل و حرف؛ و قد قسّمها الکوفیّون إلی أربعة أقسام: الفعل و الاسم و الحرف و الخالفة (اسم الفعل).»
[2]. عبّاس حسن، النحو الوافی، ج1 ص 17، پاورقی 3.
[3]. السیوطی، جلال الدین، شرح السیوطی علی ألفیة ابن مالک، ص 22.
لطفاً در قسمت نظرات خرابی لینک را گزارش دهید!
أخبرنا عن رابط لا یعمل رجاءً!
دریافت فایل پی دی اف پژوهش