متون قدیم و جدید علم صرف

علم صرف یا تصریف بخشی از قواعد زبان عربی است که درباره ساختمان، ویژگیها و دگرگونی‏های کلمات بدون نظر به ساختار جمله بحث می‏کند. این دانش در آغاز با نحو ــ که نقش واژگان را در جمله بررسی می کند ــ آمیخته و بخشی از این دانش بود و نحویانی چون سیبویه در آثار خود مباحث صرفی را در کنار مباحث نحوی مطرح می‏کردند.

متون قدیم و جدید

در طول تاریخ حوزه‏های علمیّه متون صرفی متعدّدی به چشم می‏خورد که هر یک ویژگی خاص خود را داشته است، لکن در عصر حاضر کتاب «صرف ساده» (تألیف سید محمد رضا طباطبایی) و «مبادئ العربیّة» (تألیف رشید خوری شرتوتی) جایگزین این کتب گردیده است. متون پیشین علم صرف عبارت بود از:

1.الأمثله و شرح الأمثله (میر سید شریف جرجانی، فارسی، در ضمن مجموعه جامع المقدمات)

2. صرف میر (میر سید شریف جرجانی، فارسی، در ضمن مجموعه جامع المقدمات)

3.التصریف (عبدالوهاب بن عباد الدین زنجانی شافعی، عربی، در ضمن مجموعه جامع المقدمات)

4. شرح التصریف (ملا سعد تفتازانی، عربی، در ضمن مجموعه جامع المقدّمات)

5. شرح النظام (حسین بن محمد حسین قمی)

کتب مرجع و تحقیقی در علم صرف

منابع تحقیق در علم صرف اجمالاً عبارتند از:

شرح شافیه رضی الدین استرآبادی=، شرح نظّام نیشابوری، شرح التصریف تفتازانی، البهجة المرضیّة سیوطی، شرح ابن عقیل، النحو الوافی و حاشیة الصبان.